در میان هنرها، معماری تنها هنری است که سفارش دهنده یا کارفرما در پدید آمدن اثر نقش اساسی و کلیدی دارد. برای مثال در پیدایش یک قطعه موسیقی انگیزه هنرمند موسیقی‌دان، ابزار موسیقی در کنار دانش و ابتکار امکان خلق قطعه موسیقی را میسر می‌سازد و فقط و فقط هنرمندان دخیل در تولید اثر هنری برکیفیت و محتوای آن مؤثرند.
ولیکن در معماری وضع به‌گونه‌‌ایست که حتی بزرگ‌ترین و مشهورترین معماران دنیا امکان گریز از نقش کارفرما در اثرات خلق شده ندارند. در واقع کارفرما با تعریف ماهیت طرح که براساس نوعی نیاز شکل می‌پذیرد از شروع پروسه طراحی سایه نظارت خود را بر ذهن معمار طراح می‌اندازد.
براین مبنا بجز نهادهای قانونی چون شهرداری که بر معماری معمار اثرگذارند، کارفرما نقش کلیدی در کیفیت طراحی و ساخت آثار معماری خواهد داشت، با این اوصاف اگر سفارش دهنده از زیبایی‌شناسی و هویت معماری مطلع باشد، اقبال با معمار همراه بوده و طرح امکان و زمینه‌ای برای خلق معماری با هویت و پرمعنی را پیدا خواهد کرد و اگر کارفرما شناخت عمیق و اصیلی از معماری نداشته باشد یا مهم‌تر از آن تولید معماری با کیفیت و ارزشمند در دستور کارش نباشد، تمام تلاش معمار طراح در راستای خلق اثر ارزشمند بی‌ثمر خواهد بود.
از این‌رو تحولات اقتصادی- اجتماعی که به توزیع ثروت و انتخاب مدیران می‌انجامد به‌صورت غیرمستقیم بر ایجاد بستری برای اثرگذاری بر خلق آثار معماری واجد ارزش خواهد انجامید. البته تربیت معماران خلاق ما جدی و پرتلاش نیز در کنار این بستر به ارتقا کیفی معماری کمک شایانی می‌کند.
وجود نظام‌های صنفی و دستورالعمل‌های ارجاع کار به مهندسان مشاور معمار و معماران طراح منجربه دسته‌بندی کیفی معماران در جامعه صنفی شده که البته این دسته‌بندی مورد تأیید همه اعضا جامعه معماری نیست اما به هرحال نوعی دستورالعمل و شیوه، هرچند غیردقیق به حساب می‌آید که به نوعی سخت‌ترین آزمون‌ها و معیارها در آن لحاظ شده است و با درنظر داشتن این مهم که بخش عمده‌ای از این دسته‌بندی صرفاً شکلی و غیراجرایی است اما ماهیت تشخیص صلاحیت در آن به انجام رسیده است. سؤال مهم و اساسی اینجاست که نظام تشخیص صلاحیت کارفرمایان به چه صورت باید تعریف شود تا از امکان تنزل کیفیت معماری در سطح وسیع و در مقیاس شهر یا حتی کشور جلوگیری شود؟
همان‌طور که تجربه سال‌های اخیر کلانشهری چون تهران نشان می‌دهد که کارفرمایان غیرمتخصص امکان اشاعه معماری بی‌هویت و بی‌کیفیت را در سطح وسیع دارند به طوری که با مشاهده بناهای ساخته شده در یک دهه گذشته سهم «نمارومی‌ها» به مراتب از کلمه معماری جدا و ارزشمندتر است و اراده و سلیقه نازل سفارش‌دهندگان این بناها بر همه نظامات رتبه‌بندی، تشخیص صلاحیت و حتی تحصیلات آکادمیک طیف گسترده‌ای از معماران غلبه کرده به نحوی که اگر سهم معماری با هویت در مقیاس کشور بررسی شود به قطره‌ای در مقابل دریا می‌ماند لذابه نظر می‌رسد تعریف سازوکاری برای تشخیص صلاحیت کارفرمایان و تلاش در جهت ارتقای سلیقه ایشان از مهم‌ترین مؤلفه‌های پنهان، اما مؤثر بر ارتقا کیفیت معماری کشور باشد.

زمانی که کارفرما نیاز به یک طرح معماری پیدا می‌کند، به چند صورت می‌تواند نیاز خود را رفع کند:

مراجعه به دفاتر مهندسین مشاور معماری

کارفرما برای دریافت مشاوره می‌تواند به دفاتر مهندسین معماری مراجعه کرده و با کمک آنان به طرح درخواستی خود برسد.

خدماتی که شرکت مهندسین مشاور معماری ارائه می‌دهند :

1.    مطالعات و امکان سنجی که شامل
•    اطلاعات كلی پروژه
•    توجیه اقتصادی پروژه
•    توجیه فنی پروژه
•    توجیه مالی پروژه
•    تحلیل ریسك پروژه

2.    مطالعات معماری

3.    طراحی معماری و معماری داخلی
•    طراحی نما، طراحی سایت پلان، طراحی چیدمان، دکوراسیون داخلی و ...

4.    ارائه تصاویر
•    3D ، انیمیشن، دیاگرام‌های طراحی، برش‌های از طراحی، دیتیل‌های طراحی، پست پروداکشن و...

5.    تعامل با کارفرما در جهت تحلیل و تایید

6.    تهیه نقشه‌ها
•    نقشه فاز 1 مبتنی بر ضوابط شهرداری
•    نقشه فاز 2 مبتنی بر ضوابط شهرداری
•    نقشه سازه
•    نقشه تاسیسات مکانیکی
•    نقشه تاسیسات الکتریکال

7.    انجام محاسبات طراحی سازه

8.    برآورد هزینه

9.    اخذ جواز ساختمان

10.    نظارت بر حسن انجام پروژه

11.    اجرای عملیات‌های ساختمانی بر اساس نقشه‌های ارائه شده

12.    گزارش و ارائه روند اجرایی

وظایف و خدمات شرکت‌های مهندسین در سه مرحله اساسی زیر صورت می‌گیرد:

مرحله اول - مطالعات مقدماتی
مرحله دوم - تهیه طرح و نقشه‌های اجرایی
مرحله سوم - انجام مناقصه و نظارت

مرحله اول - مطالعات مقدماتی

الف : شناسایی و بررسی‌های اولیه در رابطه با طرح
ب : تهیه و ارائه طرح‌های مقدماتی

•    بازدید محلی و بررسی تاسیسات
•    انجام مطالعات درباره احتیاجات مربوط به طرح با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی به همراه توسعه پیش‌بینی شده
•    تحقیق درباره مواد و مصالح ساختمانی موجود در محل
•    بررسی مسائل حمل و نقل و جاده‌ها
•    بررسی روش‌ها و استانداردهای ساختمانی متداول در محل
•    بررسی محل‌های ممکن برای ساختمان‌ها و تاسیسات مورد نظر
•    مهندس مشاور در صورتی که کارفرما لازم بداند نقشه توپوگرافی محل‌های مخصوص ساختمان و تاسیسات را تهیه خواهد نمود.
•    در صورت لزوم مهندس مشاور با هزینه کارفرما مطالعات خاک، زمین شناسی، آب و هوا شناسی را انجام خواهد داد.
•    در تنظیم طرح مقدماتی هماهنگی طرح با سایر طرح‌های محلی، توسعه آینده، کمیت و کفیت اجرا مدنظر قرار می‌گیرد.
•    احتیاجات کنونی را تعیین نموده و طرح‌های مقدماتی را به کارفرما تسلیم نماید.

مرحله دوم - تهیه طرح و نقشه‌های اجرایی

خدمات و وظایف مهندسین در مرحله دوم به شرح زیر است :

•    بررسی کامل و جامع درباره مصالح و سایر منابع محلی، مسائل مربوز به زمین‌شناسی، شبکه فاضلاب و ... سایر شرایط مهم معماری که برای تهیه پروژه و اخذ تصمیم ضروری است.
•    انجام محاسابت فنی و تهیه نقشه‌های تفصیلی و اجرایی و نهایی
•    تهیه مشخصات فنی و عمومی و خصوصی طبق نمونه‌های مصوب سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی
•    تهیه جداول مقادیر کارها به تفیکیک نوع کار
•    تهیه و ازائه گزارش نهایی مرحله دوم
•    تهیه و تنظیم اسناد و مدارک مناقصه

مهندس مشاور موظف است نقشه‌ها و مشخصات نهایی و تفصیلی معماری، ساختمان، تاسیسات مکانیکی و برقی و شبکه آب‌رسانی طرح را تهیه نماید. نقشه‌ها و مشخصات نهایی باید واضح و کامل باشد. در تمام مراحل فوق باید با تشکیل جلسات منظم و تماس دائمی نظرات کارفرما را در تهیه پروژه کسب و ملحوظ نماید.

مراحل انتخاب مشاور  برای مطالعه و طراحی

پس از اخذ تصمیم اولیه برای اجرای یک طرح، برای مطالعه و بررسی و طراحی و چگونگی اجرای آن، نسبت به انتخاب اقدام می‌گردد.
در انتخاب شرکت بسته به نوع طراحی و استانی یا ملی بودن آن، روش‌های مختلفی اتخاذ می‌گردد. از آنجا که مشاور در واقع به عنوان بازوی کارفرما و در بعد نظارت به عنوان نماینده اصلی او عمل می‌کند، کارفرمایان در انتخاب مشاور اختیارات بیشتری دارند لیکن مراحل زیر معمولا انجام می‌شود :

•    استعلام از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و دریافت اسامی مشاورین واجد شرایط
•    تنظیم اسناد مناقصه و هدف‌های طرح و فروش به مناقصیان و مدعوین
•    دریافت پیشنهادات و اسناد کامل شده از متقاضیان
•    تشکیل جلسه با حضور اعضای کمیسیون مناقصه
•    انتخاب مشاور
•    عقد قرارداد
•    دریافت گزارشات دوره‌ای و بررسی و اظهار نظر(تایید یا درخواست تکمیل) روی آن‌ها
•    تایید طرح اولیه
•    تصویب طرح نهایی تهیه شده توسط مشاور
•    پرداخت حق الزحمه براساس جدول پیش‌بینی شده در قرارداد

مراجعه به معماران یا گروه‌های معماری

در این مرحله کارفرما به‌طور مستقیم با معمار ارتباط برقرار می‌کند. خواسته خود را با معمار یا گروهی از معماران در میان می‌گذارد. معماران در این مرحله با توجه به خواسته‌های کارفرما شروع به نقشه‌کشی اولیه می‌کنند. سپس با کارفرما درمورد آن بحث می‌کنند و اشکالات آن را تصحیح می‌کنند. اگر کارفرما پس از اصلاح نقشه باز هم ناراضی یا متوجه طرح ارائه شده نبود معمار موظف است ماکت طرح را ارائه کند. سپس پس از تایید به مرحله نقشه‌کشی دوم می‌رود که معمار تمام ریزه‌کاری‌های طرح را انجام می‌دهد و سپس به مرحله ساخت می‌رود. برای توضیحات کامل‌تر در مورد این مرحله مقاله مراحل طراحی معماری | نگاهی به بُعد اجرایی را مطالعه کنید.
 

به مسابقه گذاشتن نیازهای طراحی خود

یکی از راه‌هایی که کارفرما می‌تواند طرح مورد نظر خود را با معماران به اشتراک بگذارد، برگذار کردن مسابقه طراحی برای آن است. بدین شکل که کارفرما طرح خود را به شرکت برگذار کننده مسابقه می‌سپارد و با فراخان آن شرکت، معماران و طراحان برای کسب تجربه بیشتر و محک زدن توانایی خود به شرکت در این مسابقه مایل می‌شوند. ناگفته نماند که کارفرما برای معمار و طراح برتر جوایز ارزنده‌ای در نظر می‌گیرد که می‌تواند نیاز شرکت کننده را رفع کند. بنابراین با برگذاری این مسابقات هم کارفرما و هم معمار می‌توانند به راحتی یک‌دیگر را پیدا کرده و همکاری مثمر‌ثمر داشته باشند.
در شرکت‌های برگذاری مسابقات معماری اکثرا هدف آن‌ها رقابت و برگذاری مسابقه است. اما در طرح تو طرح، طراح و معمار با یک سطح بیزینسی بسیار حرفه‌ای و در کنار آن برگذار کننده مسابقات معماری به صورت تخصصی می‌باشد. بدین صورت شما می‌توانید هم در مسابقات شرکت کنید هم طرح خود را به مسابقه بگذارید هم از طریق رزومه معماران، معمار و طراح مورد نظر خود را انتخاب کنید، و یا از محاسبه قیمت گذاری آنلاین بهره کامل را ببرید. در نتیجه طرح تو طرح یک پکیج کامل از بیزینس و مسابقه در زمینه معماری و ساختمان‌سازی است که شما می‌توانید با خیالی آسوده اعتماد کنید و وارد این بیزینس بزرگ و پول‌ساز شوید.

 برای ارتباط با کارشناسان طرح تو طرح و دریافت مشاوره، روی دکمه زیر کلیک کنید.

درخواست مشاوره

برای خواندن مطالب بیشتر:
الهام گرفتن یا کپی برداری
معرفی اپلیکیشن Houzz  برای طراحی و دکوراسیون داخلی
راه های کسب درآمد یک مهندس معمار چیست؟ | بازارکار مهندس معمار

نویسنده: نیما قیطانی