روف‌گاردن یا باغ‌بام، در تعریفی که بین مردم رایج است به فضای سبز روی پشت‌بام گفته می‌شود، فضای سبزی که بر روی پشت بام اجرا شده‌باشد. روف‌گاردن که در زبان فارسی به آن بام‌سبز و یا باغ‌بام می‌گویند، این فرصت را برای شما فراهم می‌کند که باغ شما مشرف به شهر باشد و شما بتوانید از مناظر لذت ببرید. امروزه با پیشرفت علم می‌توان بر روی بام خانه‌ها و ساختمان‌های بلند یک باغ زیبا با انواع گیاهان ایجاد کرد.

طراحی روف‌گاردن 

روف‌گاردن مکان جدیدی برای اجتماع درون محیطی فراهم می‌کند. در طراحی روف‌گاردن، المان‌های مختلفی چون انواع آب‌نما، آلاچیق، گلدان‌های پرتابل یا ثابت با فضای سبز مناسب، چمن‌های طبیعی و مصنوعی، نیمکت با چوب‌های اشباع، باربیکیو آشپزخانه‌های صحرایی و گاهی حتی بنا به سفارش جکوزی، استخر‌های فایبر گلاس و محل‌هایی جهت آفتاب گرفتن، مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

طراحی روف‌گاردن شامل دو مرحله عمرانی (اجرای ایزولاسیون و زهکشی) و لنداسکیپ (اجرای فضای سبز و تجهیزاتی مانند آلاچیق، باربی کیو، آبنما) است. روف‌گاردن را می‌توان با گذاشتن چند گلدان در پشت‌بام شروع کرد و در آخر به اجرای فضای سبز ختم کرد. این باغچه‌های روی بام می‌توانند یک آبشار زیبا یا یک باغچه پر از بوته میوه و گل یا یک آلاچیق چوبی کوچک داشته‌باشد.

ویژگی‌های ساخت و احداث روف‌گاردن

روف‌گاردن بر روی هر گونه پشت بامی و همچنین در اکثر موقعیت‌های بومی قابل اجرا است. روف‌گاردن محیطی زیبا و با طراوت برای اجرای سلیقه هر شهروند خوش ذوقی است. مکانی که می‌توان آن را با عایق پوشاند و با سیستم درست زهکشی و آب‌رسانی کرد و با فراهم آوردن بستر مناسب از خاک حاصل‌خیز، گونه‌های گیاهی متنوعی، با توجه به شرایط و اقلیم آب و هوایی منطقه کاشت.

روف‌گاردن با ایجاد محیطی مفرح و زیبا در ارتفاع با مناظری متفاوت از آنچه بطور معـمول می‌بینیم، آن هم در فضای گمشده‌ای از ساختمان که تاکنون بلااستفاده به نظر می‌رسید، بدون شک ایده جالب و منحصر به فرد به منظور ارتقای سطح کیفی زندگی و همچنین افزایش ارزش بـنا و ساختمــان خواهـد بود از دیدگاه مهندسی سازه، طراحی ساختمان با باغ بام منجر به افزایش پایداری و مدیریت صحیح باران‌های سیل‌آسا و آب باران می‌گردد.

روف‌گاردن و تاریخچه پیدایش آن

باغچه‌های زیبای پشت‌بام، برای اولین بار در کشور آلمان شروع به طراحی کردن شد. در کشور آلمان اکثر ساختمان‌ها دارای روف‌گاردن هستند. این پشت‌بام‌های سبز در آلمان رواج زیادی دارد به طوری که حدودا ده درصد از ساختمان‌های آن دارای باغ‌بام هستند .

بام‌های سبز در ایالات متحده آمریکا نیز روند رو به رشدی داشته است به صورتی که می‌توان مثالی از مشهورترین آن‌ها که در تالار شهر شیکاگو اشاره نمود. تالار شهر شیکاگو دارای بام سبزی بسیار سرسبز و زیبایی است که به واسطه پوشش گیاهی سرسبزش دمای این ساختمان نسبت به ساختمان‌های قدیمی که فاقد این نوع  باغچه روی بام هستند ۲۵ درجه سانتی‌گراد خنک‌تر است که این خود یک مزیت بزرگ و لذت بخش است. 

انواع روف‌گاردن یا باغ‌بام

روف‌گاردن گسترده

در این نوع بام از گیاهانی با رشد ریشه‌های کوتاه استفاده می‌گردد و باید قابلیت رشد در خاک با عمق کم را داشته باشند.

روف‌گاردن متمرکز

در این نوع باغ‌بام از گیاهانی با عمق ریشه زیاد و حداقل ۳۰ سانتی‌متری استفاده می‌گردد. از مزایای این نوع بام‌باغ می‌توان در عدم محدودیت در انتخاب نوع گیاهان اشاره کرد. هر نوع گیاهی حتی انواع هندوانه، توت فرنگی و حتی گیاهان دارویی مانند پونه، اسطوخودوس قابل کاشت است.

مزایای روف‌گاردن در بام ساختمان‌ها

۱- روف‌گاردن با پوشش گیاهی خود مانع از هدر رفتن آب باران شده و کم‌تر این آب روانه  فاضلاب شهری شده و بیشتر به خورد آن اکوسیستم می‌شود.

۲- بام‌باغ  باعث کاهش آلودگی هوای شهری شده و کربن موجود در دود موجود در هوا را گرفته و به جای آن اکسیژن به محیط تحویل می‌دهد.

۳- روف‌گاردن مثل یک عایق حرارتی و دمایی در ساختمان عمل نموده، دمای هوا را گرفته و باعث خنک‌تر شدن محیط می‌شود.

۴- اگر محیط بالای بام‌سبز نیز با شیشه پوشانده شود می‌تواند انرژی خورشیدی را بگیرد و تولید انرژی نیز نماید.

۵- همچنین این باغچه‌های روی بام که بر روی یک عایق ایجاد شده و با پوشش گیاهی مناسبش باعث افزایش عمر سقف نیز می‌شود و از نظر زیبایی و طراوت بخشیدن به محیط نیز بسیار پسندیده است. 

معایب روف گاردن

۱- ایجاد پوشش گیاهی در برخی از مناطق جغرافیایی قابل اجرا و عملی نیست. زیرا آن محیط شرایط مناسبی جهت این عمل را دارا ندارد.

۲- برخی از ساختمان‌ها و بناها هم وجود دارند که نقشه و نوع ساختمان و بنای آن توانایی تحمل خاک و وزن پوشش گیاهی را بر روی بام خود ندارد.

۳- از سوی دیگر مواردی مثل مشکل در زهکشی، ته نشینی ذرات خاک، و نشست خاک و ایجاد گودال و همچنین ریشه دواندن گیاهان درون سقف، سنگین شدن سقف، سخت شدن سطح خاک و آسیب دیدن سطح صاف سقف، از معایب دیگر روف‌گاردن است.

۵ استاندارد اجرایی بام‌سبز

در ساختمان‌های دارای روف‌گاردن توجه به استانداردهای تعریف شده در طراحی، انتخاب مصالح و اجرای بام سبز ضروری بوده و در بازدهی بیشتر آن تأثیر مثبتی می‌گذارند.

۱- از گیاهان بومی یا سازگار با منطقه استفاده شود و پوشش‌های گیاهی انتخاب شود كه در بادهای شدید نیز استوار و بی حركت باقی بماند و در مقابل خشك‌سالی مقاومت داشته باشد.

۲- از مصالح و تولیداتی كه در منطقه تولید می‌شود، به دلیل پشتیبانی از منابع منطقه‌ای استفاده شود و یا مصالح بازیافتی ساختمان برای اجرای بام سبز به کار رود. همچنین می‌تواند از مصالح تجدید شدنی و با خطر آتش‌سوزی حداقل و با آلودگی کم باشد.

۳- غشاء ضد آب قبل از اجرای باغ سبز مورد آزمایش قرار گیرد.

۴- آب‌های سطحی قبل از اینكه جریان یابند توسط سیستم زهكشی جمع آوری شود.

۵- استفاده از مواد شیمیایی مانند كودها و آفت‌کش‌ها به حداقل برسد یا حذف گردد.

اگر این مطلب برای شما مفید بود، میتوانید از دیگر مطالب طرح تو طرح | پلتفرم معماری استفاده کنید.

طراحی و اجرای روفگاردن ایمن، محوطه سازی دلنشین، آلاچیق متحرک، فلاورباکس مدرن، چوب پلاست متنوع، پرگولا و چمن مصنوعی و …

جهت بازدید و مشاوره رایگان با شماره های ۰۹۱۲۹۶۷۹۵۷۴  و ۰۹۳۵۸۹۳۲۵۰۵ تماس حاصل فرمایید.

نویسنده: سارا صادق‌زاده