در اواخر قرن بیستم میلادی و پس از جنگ جهانی دوم به پیشنهاد واکلاو هاول Vaclav Havel)) آخرین رئیس جمهور چکسلواکی و اولین رئیس جمهور چک، ساخت خانه رقصان بر روی آخرین ویرانه‌های بمب‌گذاری شده در سال 1945 در پراگ  مطرح شد. خانه رقصان با برداشتی از رقص یک زوج عاشق، فردی آستیر و جینجر راجرز توسط دو معمار آمریکایی و کرواتی، فرانک گری و ولادو میلونیک طراحی شد و به نماد عشق و زیبایی کشور چک تبدیل شد. خانه‌ای با سبک معماری ساختارشکن، مرکز اجتماعی و فرهنگی پراگ تبدیل شد و نیز به سنبلی از آزادی و زندگی پر از امید برای مردم رسید.

تاریخچه خانه رقصان

پیشینه خانه رقصان به اواخر جنگ جهانی دوم برمی‌گردد. در سال 1948 تا 1989 در این  مکان هیچ ساختمانی وجود نداشت و ساختمان قبلی در بمباران از بین رفته بود. بعد از انقلاب مخملی چک، رئیس جمهور وقت این کشور خواستار این شد که بنایی برای مرکز اجتماعی و فرهنگی شهر پراگ در این محل ساخته شود. پس از معمار مشهور کروات، ولادو میلونیک، درخواست کرد که طراحی و معماری این بنا را انجام دهد. بعد از مدتی، در سال 1992 بخشی از این زمین توسط شرکت بین المللی بیمه هلندی خریداری شد که با ایده طراحی میلونیک مخالف بودند. به همین دلیل روند طراحی این بنا تغییر پیدا کرد. نماینده هلندی این شرکت خواستار این بود که یک ساختمان مدرن برای مرکز فرهنگی ساخته شود. از همین‌رو از فرانگ گری دعوت شد تا با میلونیک طراحی را در دست بگیرند و این دو با ترکیبی از ایده‌های یکدیگر، طراحی ساختمان را انجام دادند.

معماری خانه رقصان

خانه رقصان با ظاهر متفاوت و معماری ساختارشکن توانسته به نماد شهر پراگ تبدیل شود. در طرح معمار یک زوج در حال رقص دیده می‌شوند که بر سر نبش دو خیابان قرار دارند. به دلیل همین تشابه است که به ساختمان «گینگر و فرد» نیز گفته می شود.

نمای خارجی برج شیشه‌ای این بنای بتنی، با استفاده از 99  پنل شیشه‌ای متفاوت اجرا شده است. در بالای ساختمان نیز ساختاری خاص قرار داده‌اند که به خاطر شکل و ظاهرش به آن ستاره دریایی می‌گویند. این ساختمان شامل 9 طبقه است و اتاق و سالن‌های داخل آن بدون هیچ تقارن و تناسبی ساخته شده است. خانه رقصان در مجاورت رودخانه ولتوا در پراگ واقع شده است و فقط طبقه بالای آن که یک رستوران بسیار معروف است، برای عموم مردم باز است.

در فضای دلنشین رستوران آن، امکان دیدن فضای دلچسب رودخانه و هماهنگ شدن با طبیعت سرسبز اطراف آن وجود دارد. یکی دیگر از مکان‌های عمومی این ساختمان گالری خانه رقصان است. این گالری در طبقه همکف قرار دارد و هدف آن‌ها به نمایش گذاشتن هنرهای مدرن چک و سراسر جهان و حمایت از هنرمندان مستعد جوان است.

اعتراض به معماری خانه رقصان

از آنجا که معماری غالب شهر پراگ را سبک‌های باروک، گوتیک و آرت نوو تشکیل می‌داد، مردم این شهر نسبت به شکل و شمایل خانه رقصان و معماری غیر سنتی آن اعتراض داشتند. مخالفان این ساختمان به عدم تناسب آن با محیط اطراف معترض بودند.  معماری خانه رقصان، به سبک مدرن و ساختارشکن بود. در همین‌حال مخالفانی نیز به شکل عجیب و غریب خانه رقصان و به تکیه کردن دو ساختمان به یکدیگر، معترض بودند. با وجود این اعتراضات این بنا جزو ارزشمندترین مکان‌های معماری چک به‌حساب می‌آید و کم‌تر کسی است که ارزش آن را نداند.

در ساختمان خانه رقصان، دفتر چندین شرکت چند ملیتی و سازمان‌های گوناگون قرار دارد. دفتر شرکت Nationale -Nederlanden که یکی از بزرگترین شرکت‌های بیمه‌گر هلند به‌شمار می‌رود، در این ساختمان واقع است.

این اولین بار نبود که یک شهر تاریخی با چنین مسئله‌ای روبه‌رو می‌شد. چگونگی طراحی در یک بافت تاریخی سوالی بوده که همیشه محل منازعه‌ی معماران بوده و به جوابی که مورد قبول اکثر آن‌ها باشد نرسیده است. شاید معروف‌ترین این منازعات بر سر مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو در پاریس اتفاق افتاده باشد، که برخی منتقدین آن را پالایشگاه خواندند. 

اما به نظر می‌رسد این بنا نمونه‌ای نسبتاً موفق در این زمینه است. من حق را به هر بیننده‌ای می‌دهم که این ساختمان را متفاوت از تمام شهر ببیند، اما اگر خوب دقت کنید خواهید دید که ساختمان از محیط اطرافش تاثیرات زیادی گرفته است. مطمئناً شما بناهای دیکانستراکشن زیادی دیده‌اید، اگر قرار بود یکی از آن‌ها در این‌جا بنشیند قطعاً تفاوت قابل ملاحظه‌ای دیده می‌شد. استفاده از رنگ‌های غیر معمول از خصوصیات معماری دیکانستراکشن است و استفاده از فلز براق از ویژگی‌های معماری فرانک گری. اما در واقع در اینجا با یک دیکانستراکشن محافظه‌کارانه روبه رو هستیم. رنگ‌های بدنه‌ها، ارتفاع ساختمان، ریتم پنجره‌ها و فرم دوار در تقاطع دو خیابان با بناهای قدیمی‌تر شهر هماهنگی خوبی پیدا کرده است و در یک منظره از روی رودخانه این بنا به خوبی در کنار بافت قدیم شهر نشسته است.

شاید به همین دلیل خانه‌ی رقصان، نماد پراگ جدید شد و در سکه‌های طلایی که بانک ملی چک با عنوان ۱۰ قرن معماری چک ضرب کرد طرحی از این خانه بر روی سکه‌ی معماری معاصر نقش بست. اگر از این پست خوشتان آمد، دیگر مطالب بلاگ طرح تو طرح را ببینید.

 برای ارتباط با کارشناسان طرح تو طرح و دریافت مشاوره، روی دکمه زیر کلیک کنید.

درخواست مشاوره

نویسنده : بهار صداقتی