داریوش بوربور، یکی از برجسته‌ترین معماران و شهرسازان ایرانی قرن بیستم است که نقش بسزایی در شکل‌گیری معماری مدرن ایران ایفا کرده است. وی نه‌ تنها به عنوان یک معمار، بلکه به عنوان یک شهرساز، طراح، مجسمه‌ساز، نقاش، پژوهشگر و نویسنده نیز شناخته می‌شود. بوربور با تلفیق سنت‌های اصیل معماری ایرانی با اصول مدرن، سبک منحصر به فردی را در معماری ایران ایجاد کرد که تاکنون نیز الهام‌بخش بسیاری از معماران جوان است.

زندگی‌نامه

استاد بوربور در 7 اردیبهشت ماه 1313 در تهران متولد شد. وی تحصیلات ابتدایی خود را در ایران گذراند و سپس برای ادامه تحصیل ابتدا به کشور انگلستان و سپس به سوئیس سفر کرد. گفتنی است ایشان مدرک دکترای خود را از دانشگاه ژنو زیر نظر اساتید بنام و مشهور آن زمان اخذ کرده است. بوربور پس از اتمام تحصیلات، به ایران بازگشت و فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کرد.
جناب بوربور به واسطه زندگی در 4 قاره مختلف جهان و کسب تجارب ارزنده در ملل مختلف، دیدگاه جهان شمولی به دست آورد.

آثار برجسته

بوربور در طول دوران فعالیت حرفه‌ای خود، آثار متعددی را در زمینه‌های مختلف معماری و شهرسازی خلق کرد. برخی از مهم‌ترین آثار وی عبارتند از:

• مرکز ورزشی و تفریحی قصر یخ، تهران (۱۳۴۶): این بنا یکی از اولین نمونه‌های معماری مدرن در ایران است که با استفاده از مصالح بومی و تکنیک‌های ساختمانی سنتی ساخته شده است.
• نماد شهر مشهد (تخریب در سال ۱۳۸۶): این بنا که نماد شهر مشهد بود، یکی از آثار شاخص بوربور محسوب می‌شد که متاسفانه به دلیل عدم توجه به ارزش‌های معماری تخریب شد.

• موزه و کتابخانه آستان قدس رضوی، مشهد (۱۳۵۵): این بنا یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین موزه‌های ایران است که با طراحی زیبا و کاربری مناسب، به یکی از جاذبه‌های گردشگری مشهد تبدیل شده است.
• خانه ارجمند کرمان
• مجسمه پرواز
• طرح خانه عبده در تهران
• خانه جلالی در تهران
• طرح نوسازی حرم مطهر امام رضا
• مرکز تجاری بازار رضا مشهد

• مجموعه مسکونی شرکت نفت ایران در جزیره خارک
• طرح مسجد اهواز
• خانه نهاوندی در تهران

• خانه بوربور در تهران

• خانه حکمی
• مرکز اجتماعات بانوان در اهواز
• خانه موسوی زاده
• طرح خانه افتخاری در نوشهر
• نماد یادبود وحشی بافقی در شهر یزد

طرح‌های جامع شهری و منطقه‌ای

بوربور علاوه بر طراحی ساختمان‌های مختلف، در زمینه طرح‌های جامع شهری و منطقه‌ای نیز فعالیت گسترده‌ای داشت. از جمله طرح‌های مهم وی می‌توان به طرح جامع منطقه نوشهر-چالوس، طرح جامع سراسری کرانه بحر خزر و طرح جامع منطقه آبادان-خرمشهر اشاره کرد.

جوایز و افتخارات داریوش بوربور

استاد داریوش بوربور در طول فعالیت حرفه‌ای خود به خلق آثار ارزشمند و گران‌بهای متعددی پرداخت و در این مسیر به جهت تقدیر از آثار وی، به جوایز داخلی و بین‌المللی پرشماری دست یافت.
در این بخش به معرفی برخی از دستاوردهای ایشان خواهیم پرداخت.

جایزه Architects’ Journal Working Drawings در لندن انگلستان در سال 1337

جایزه طرح پاویلیون ایران در لس آنجلس سال 1344

جایزه مرکور طلا بین المللی، رم ایتالیا در سال 1354

جایزه مرکز تجاری بازار رضا شهر مشهد در سال 1355

جایزه مرکز استراحتی - تفریحی شرکت ملی نفت ایران در محمود آباد سال 1356

جایزه نماد شهر مشهد سال 1356

جایزه پنجاه آرشیتکت برجسته جهان در دومین همایش و نمایشگاه بین المللی بلگراد 1367

نشان شوالیه هنر و ادب دولت فرانسه سال 1399

جایزه برترین فارغ التحصیلان دانشگاه لیورپول انگلستان سال 1402

برخی از اظهار نظرات داریوش بوربور در رابطه با معماری

استاد بوربور نظر خود را در رابطه با انتظارات از معمار در ایران اینگونه بیان می‌کند:
در ایران به طور کلی انتظارات از یک معمار بیش از حد و حدود وظایف یک معمار است. کار اصلی یک معمار، پیاده کردن برنامه کارفرما و تبدیل کردن یک برنامه مدون و نوشته شده به یک برنامه سه بعدی و نقشه‌های ساختمانی است.
به هر صورت اصول و مبدا برنامه‌ریزی و خواسته نهایی به کارفرما برخواهد گشت که می‌تواند یک شخص یا یک شرکت باشد.

داریوش بوربور درباره معماری ایرانی و هویت آن می‌فرماید:

از دیدگاه من معماری ایرانی وجود ندارد.
با وجود این که در دوره‌های مختلف تاریخ، معماری‌های بی‌نظیر و با کیفیتی مانند تخت جمشید، چغازنبیل، طاق تیسفون و … داشتیم. حتی قبل از اسلام نیز از معماری شکوفایی برخوردار بودیم.
اما به هیچ وجه نمی‌شود معماری را به یک کشور اطلاق کرد چرا که اصلا معماری ممالک نداریم.
کشورها در دوره‌های مختلف به خودی خود معماری متفاوتی داشتند و از یک الگوی خاصی تبعیت نمی‌کردند.
به فرض مثال در ایران، معماری دوره هخامنشی با دوره ساسانی تفاوت بسیار زیادی داشت.

هم‌چنین در رابطه با مدرنیته‌سازی معماری داریوش بوربور عقیده دارد:

جهان در حال پیشرفت است. ما نباید مانع این پیشرفت شویم و عقب‌گرا باشیم. ضمن اینکه ما می‌بایست مفتخر باشیم که چنین تاریخ غنی داریم اما نباید برده تاریخ باشیم.
ایران باید ضمن احترام و نگه‌داری از تاریخ و سنت، آینده‌نگر و پیشرو در این عرصه باشد.
پیشروی در معماری سنت را از میان نخواهد برد.

او در رابطه با آثار ماندگار معماری عقیده دارد:
اگر ما نتوانیم از آثار ارزنده‌ای که داریم به خوبی محافظت کنیم، به آیندگان خیانت کردیم.
نمادی که برای مشهد طراحی کرده بودم از محبوبیت بالایی برخوردار بود، اما متاسفانه تصمیم به تخریب این اثر گرفته شد.

استاد داریوش بوربور همواره تلاش زیادی در راستای پیشرفت و ارتقای سطح معماری کشور ایران داشته است.
او در این باره می‌گوید: پیشنهادات زیادی در سنوات گذشته در رابطه با مسائل مختلف به ایران دادم اما متاسفانه این موارد عملی نشدند.
نزدیک به 60 سال گذشته، پیشنهاد دادم با توجه به آب و هوای کشور، برای مصارف انرژی از حرارت خورشیدی به صورت گسترده استفاده شود.
در حال حاضر احتیاج به مصرف برق و انرژی بیش از پیش خواهد بود.
هم‌چنین با ایجاد یک کنسرسیوم بین‌المللی، پیشنهاد طرح جامع محیط زیست را ارائه کردم اما در نهایت این موضوع نیز عملی نشد.

ویژگی‌های سبک معماری بوربور

سبک معماری بوربور با ویژگی‌های زیر شناخته می‌شود:

• تلفیق سنت با مدرنیته: بوربور در آثار خود به خوبی توانست سنت‌های معماری ایرانی را با اصول مدرن تلفیق کند و سبک منحصر به فردی را ایجاد کند.
• استفاده از مصالح بومی: وی در اغلب آثار خود از مصالح بومی استفاده کرده است که باعث شده ساختمان‌های او با محیط اطراف خود هماهنگ باشند.
• توجه به کاربری بنا: بوربور در طراحی ساختمان‌ها به کاربری آنها توجه ویژه‌ای داشته است و سعی کرده است ساختمان‌هایی با کاربری مناسب و راحت ایجاد کند.
• سادگی و زیبایی: آثار بوربور با سادگی و زیبایی خود شناخته می‌شوند و از تزئینات اضافی و پیچیده پرهیز شده است.

اهمیت آثار بوربور

آثار داریوش بوربور از اهمیت بالایی برخوردار هستند زیرا:

• نمایانگر هویت معماری ایرانی: آثار وی به خوبی هویت معماری ایرانی را نشان می‌دهند و باعث تقویت احساس غرور ملی می‌شوند.
• الهام‌بخش معماران جوان: بسیاری از معماران جوان ایرانی از آثار بوربور الهام می‌گیرند و سعی می‌کنند سبک او را ادامه دهند.
• ثروت فرهنگی کشور: آثار بوربور جزو میراث فرهنگی کشور محسوب می‌شوند و باید به عنوان یک گنجینه ارزشمند حفظ شوند.

نتیجه‌گیری

داریوش بوربور یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین معماران ایرانی است که با آثار ماندگار خود، نام خود را در تاریخ معماری ایران ثبت کرده است. سبک منحصر به فرد و نوآورانه وی، الهام‌بخش نسل‌های آینده معماران ایرانی خواهد بود. استاد بوربور علاوه بر فعالیت در زمینه معماری و شهرسازی، در زمینه‌های نقاشی، تاریخ و ایران شناسی فعال بوده و به این حوزه‌ها علاقه‌مند بوده است.

امیدواریم که مقاله مربوطه مورد توجه شما قرار گرفته شده باشد. شما عزیزان جهت ارتباط با کارشناسان طرح تو طرح و دریافت مشاوره، می‌توانید از طریق لینک زیر اقدام نمایید.

درخواست مشاوره