در این مقاله قصد داریم به توضیح مطالعات فاز صفر در پروژه های ساختمانی بپردازیم و به اهمیت این موضوع پی ببریم.
اما در ابتدا لازم دانستیم تا به طور کلی تعریفی در رابطه با فازهای مختلف پروژه های عمرانی داشته باشیم و شما را با انواع این فازها آشنا نماییم.

پروژه‌های عمرانی به طور معمول از چند فاز اصلی تشکیل می‌شوند که هر فاز شامل فعالیت‌ها و وظایف خاصی است. این فازها عبارتند از:

• فاز صفر: اولین مرحله از یک پروژه عمرانی خواهد بود که به بررسی و شناسایی پروژه از جنبه‌های مختلف می‌پردازد.
• فاز یک: شامل طراحی اولیه پروژه است. در این فاز، طرح کلی پروژه از نظر معماری، سازه، تاسیسات و ... مشخص خواهد شد.
• فاز دو: شامل طراحی تفصیلی پروژه است. طی آن طرح‌های اولیه پروژه با دقت بیشتری تهیه شده و در نهایت جزئیات فنی پروژه معین خواهد شد.
• فاز سه: شامل اجرا و ساخت پروژه است. در این فاز، پروژه مطابق با طرح‌های تفصیلی اجرا می‌شود.
• فاز چهار: شامل بهره‌برداری و نگهداری از پروژه است. در فاز چهارم، پروژه مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد و اقدامات لازم برای نگهداری و تعمیرات آن انجام می‌شود.

ارتباط بین فازهای پروژه عمرانی

فازهای پروژه عمرانی به طور مستقیم به یکدیگر مرتبط هستند و نتایج هر فاز، پایه و اساس فاز بعدی را تشکیل می‌دهد. همین امر بیانگر آن خواهد بود که فازهای پروژه به صورت زنجیروار به هم متصل‌اند و بر روی یکدیگر اثر خواهند گذاشت.
به عنوان مثال، نتایج مطالعات فاز صفر، مبنای طراحی پروژه در فاز یک قرار می‌گیرد.

اهمیت فازهای پروژه عمرانی

هر یک از فازهای پروژه عمرانی اهمیت مختص به خود را دارند و اجرای صحیح هر فاز، نقش مهمی در موفقیت نهایی پروژه ایفا خواهد کرد.

فاز صفر پروژه چیست و مطالعات فاز صفر به چه معناست؟

همانطور که گفته شد مطالعات فاز صفر، اولین مرحله از یک پروژه عمرانی است که به بررسی و شناسایی پروژه از جنبه‌های مختلف می‌پردازد. این مطالعات به کارفرما و مشاور این امکان را می‌دهد تا از توجیه اقتصادی، فنی و اجرایی پروژه اطمینان حاصل کنند و در صورت لزوم، تغییرات لازم را در طرح اولیه ایجاد نمایند.

اهمیت مطالعات فاز صفر

انجام مطالعات فاز صفر از اهمیت زیادی برخوردار است و می‌تواند نقش بسزایی در موفقیت یک پروژه عمرانی داشته باشد. این مطالعات به موارد زیر کمک می‌کند:

• تأیید توجیه اقتصادی پروژه: مطالعات فاز صفر به کارفرما و مشاوران این امکان را می‌دهد تا از سودآوری پروژه اطمینان حاصل کنند و در رابطه با سرمایه گذاری در آن تصمیم گیری نمایند.
• بررسی امکان‌پذیری پروژه از لحاظ فنی: این مطالعات به بررسی شرایط فنی پروژه از جمله شرایط زمین، دسترسی به منابع، منابع انسانی، تجهیزات و … می‌پردازد.
• شناسایی ریسک‌های پروژه: مطالعات فاز 0 به شناسایی ریسک‌های احتمالی پروژه می‌پردازد تا بتوان اقدامات لازم برای کاهش یا حذف این ریسک‌ها را انجام داد.

موارد بررسی در مطالعات فاز صفر

مواردی که در مطالعات فاز صفر بررسی می‌شود به شرح زیر است:

• تعریف اهداف پروژه: در این بخش، هدف پروژه به طور دقیق تعریف می‌شود.
• مشخصات پروژه: مشخصات فنی پروژه از جمله کاربری، مساحت، تعداد طبقات و ... مشخص خواهد شد.
• موقعیت پروژه: طی آن موقعیت جغرافیایی پروژه و دسترسی‌های آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
• شرایط زمین: در این بخش از مطالعات فاز صفر، شرایط زمین از جمله نوع خاک، شیب زمین و ... بررسی می‌شود.
• مقررات و ضوابط: طی آن مقررات و ضوابط مربوط به پروژه از جمله مقررات شهرسازی، مقررات ملی ساختمان و ... بررسی می‌گردد.
• برآورد هزینه‌ها: یکی از مهم ترین بخش های مطالعات فاز صفر است که در آن هزینه‌های مختلف پروژه از جمله هزینه‌های طراحی، اجرا، نگهداری و بهره‌برداری برآورد می‌شود.

یک فراخوان جدید تحت عنوان، فراخوان پیشنهاد بهینه فاز صفر مان آرا در مجموعه طرح تو طرح قرار گرفته شده که از گروه های معماری و آرشیتکت ها درخواست شده تا با توجه به اطلاعات اولیه پروژه، ماه عسل مطالعات فاز صفر خود را ارائه دهند و فیزیبل استادی پیشنهادی خود را مطرح کنند.
در صورتی که در این زمینه تخصص دارید از شما دعوت می‌شود تا در این فراخوان شرکت نمایید.

روش‌های انجام مطالعات فاز صفر

روش‌های مختلفی برای انجام مطالعات فاز صفر وجود دارد. این روش‌ها به عوامل مختلفی از جمله نوع پروژه، پیچیدگی پروژه و بودجه بستگی خواهد داشت. اکنون به برخی از روش‌های رایج انجام مطالعات فاز صفر می‌پردازیم.

• مطالعات کتابخانه‌ای: این روش شامل جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های مربوط به پروژه از منابع مختلف مانند کتاب‌ها، مقالات، وب‌سایت‌ها و ... است.
• مطالعات میدانی: این روش شامل بررسی میدانی سایت پروژه و جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های مربوط به پروژه از طریق مشاهده، مصاحبه و ... است.
• مطالعات آزمایشگاهی: این روش شامل انجام آزمایش‌های مختلف بر روی نمونه‌های خاک، مواد و ... است.

نتیجه‌گیری

به طور کل مطالعات فاز صفر به عنوان اولین گام برای موفقیت در یک پروژه عمرانی به شمار می‌رود. انجام این مطالعات امری اجتناب ناپذیر در روند پروژه های ساختمانی خواهد بود که در نهایت برای شروع کار الزامی است.

پلتفرم طرح تو طرح برگزار کننده مسابقات معماری در کشور امکانی را فرآهم کرده تا در صورت نیاز به طراحی برای پروژه های خود، به واسطه برگزاری مسابقه به طرح مدنظر خود دست یابید.
همچنین در رابطه با انتخاب مشاور و معمار برای انجام مطالعات فاز صفر جهت امکان سنجی پروژه، برآورد هزینه‌ها و … میتوانید از طریق تکمیل فرم تماس با ما، با تیم طرح تو طرح در ارتباط باشید.