لرد راجرز | معرف معماری «های-تک» به جهان

ریچارد راجرز مخفف نام ریچارد جُرج راجرز (به انگلیسی: Richard Rogers) است. وی در تاریخ 23 ژوئیه، 1933 چشم به جهان گشود. در میان معماران مدرن سده کنونی از وی به‌عنوان یکی از جسورترین و جریان‌سازترین یاد می‌شود.
معمار 84 ساله و ساکن لندن، از سوی بنیاد هایت، در سال 2007 به‌عنوان برنده بیست‌ونهمین دوره جایزه معماری پریتزکر، معرفی شد. در بیانیه‌ای که هیئت‌داوران بیست‌ونهمین دوره جایزه پریتزکر ارائه نمودند، با اشاره به این نکته که راجرز در طول بیش از چهل ‌سال دوران زندگی حرفه‌ای برجسته خود، به‌صورت همیشگی و استوار، در پی تحقق عالی‌ترین اهداف در معماری بوده است، بیان‌شده که: «پروژه‌های برجسته‎ی وی نماینده نقاط تعیین‌کننده‌ای در تاریخ معماری معاصر هستند…».
لُرد ریچارد راجرز بدون تردید یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین معماران زنده‌ی دنیاست و به‌طور اخص، تأثیرگذاری او بر معماری و سیاست‌های توسعه‌ی شهری در کشورش، بریتانیا، اهمیت ویژه‌ای دارد. جایگاه او به‌گونه‌ای است که رسانه‌های عمومی بریتانیا را که نگاه کنید، معمولاً هر هفته یکی دو بار نامی از او برده‌اند؛ اما سال‌ها قبل وقتی او یک بچه‌مدرسه‌ای بود، به خاطر مشکل خوانش‌پریشی کتک می‌خورد و بیست سال بعد، در مدرسه‌ی معماری AA هم کارنامه‌اش تعریفی نداشت: «[راجرز] علاقه‌ای حقیقی و احساسی واقعی به معماری دارد. بااین‌حال، به‌شدت ازنظر ابزار ذهنی لازم برای تبدیل این احساسات به یک ساختمان خوب، با ضعف روبه‌رو است».

دوستی راجرز با معماران بزرگ

برای مدت‌ها – حتی در سال‌های اولیه‌ی تحصیل معماری – شاگرد آخر مدرسه بود تا این‌که بالاخره در همان مدرسه‌ی AA، استادش، پیتر اسمیتسون، استعداد او را کشف کرد و راجرز توانست با دریافت بورسیه برای ادامه‌ی تحصیل به دانشگاه یِیل آمریکا برود. در آنجا با نورمن فاستر جوان هم‌کلاس بود و همین باعث شد تا بعد از فارغ‌التحصیلی، به همراه او و همسران وقتشان، دفتر معماری «تیم فور» را تأسیس کنند و طی عمر کوتاه این دفتر چند پروژه‌ی کوچک در انگلستان انجام دهند. در سال‌های پایانی دهه‌ی 60 و سال‌های اولیه‌ی دهه‌ی 70 میلادی، راجرز تحت تأثیر جنبش‌های آوانگارد هنری و اجتماعی قرار گرفت و وقتی چند سال بعد با رنزو پیانو در مسابقه‌ی طراحی مرکز ژرژ پمپیدو شرکت کردند، توانست همان رویاها و آرمان‌ها را در طرحشان مجسم کند.
بااین‌وجود، در سال 1977، مرکز پمپیدو در حالی افتتاح شد که انقلابی در فرانسه رخ نداده بود، جنگ ویتنام به پایان رسیده بود و بسیاری گروه‌های آوانگارد هنر و معماری هم منحل شده بودند. در این میان، ظاهر غریب ساختمان در دل بافت تاریخی پاریس، اول خیلی‌ها را ناراحت کرد اما چیزی نگذشت که لندن هم در سال 1986 افتتاح ساختمان غریبی را که به راجرز سفارش داده بود جشن گرفت؛ ساختمان لویدز. معماری «های‌-تک» حالا یک سبک تثبیت‌شده بود.
از آن زمان تاکنون راجرز – که همواره به همکاری در معماری اعتقاد راسخ داشته– به همراه شرکا و همکارانش ساختمان‌های بسیاری در لندن و دیگر نقاط جهان برپا کرده است؛ که برخی به خاطر خودشان و باقی به خاطر آوازه‌ی راجرز اهمیت ویژه‌ای یافته‌اند.

الگوی ریچارد راجرز

راجرز علاقه زیادی به فرانک لویدرایت پیدا کرد و این علاقه به حدی بود که از او با عنوان my first god یاد می‌کند. راجرز مدتی برای Skidmore, Owings & Merrill در نیویورک کارکرد سپس، به انگلستان بازگشت تا به همراه نخستین همسرش، Su Brumwell، نورمن فاستر و Wendy Cheeseman، اولین فعالیت حرفه‌ای معماری خودش را در قالب گروهی کوتاه عمر به‌نام Team 4 که فعالیت آن تنها تا سال 1967 ادامه یافت، شروع کند. همکاری دیگر او که از سال 1971 تا سال 1978 ادامه داشت، شراکت او با رنزو پیانو در پروژه مرکز ژرژ پمپیدوی پاریس بود.
راجرز شرکتی را در لندن، در سال 1977 تأسیس کرد و در حال حاضر دارای دفاتری در بارسلون، مادرید و توکیو است. راجرز در طول سال‌های زندگی حرفه‌ای خود، موفق به دریافت تعداد زیادی از جوایز معتبر معماری و غیرمعماری شده است که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کسب مقام اشرافی در سال 1996 و ملقب شدن ایشان به لرد راجرز، همچنین مدال طلای انستیتو سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA) در سال 1985 و شیر طلایی بی‌ینال 2006 ونیز اشاره نمود.

توجه راجرز به معماری پایدار

راجرز همواره در خط مقدم جنبش معماری پایدار بوده و با طراحی ساختمان‌هایی هماهنگ و سازگار با محیط‌زیست و بهره‌مند از فنّاوری روز میزان اهمیت خود را به این موضوع نشان داده است. می‌توان با بررسی آثار او مهم‌ترین دغدغه‌های او در این معماری (معماری پایدار)، یعنی توجه به نور طبیعی و تغییرات اقلیمی و خلق ساختمان‌هایی که تا حد امکان از حداقل انرژی و نیز انرژی پاک استفاده کنند را مشاهده نمود.

در نهایت

امروز، همان‌طور که از یک معمار بزرگ انتظار می‌رود، ریچارد راجرز به آینده بسیار خوش‌بین است و معماری و شهرسازی روز را قدر می‌داند. راجرز همواره تأثیراتش ملموس و حقیقی بوده است و دست‌کم در هر دوره‌ای توانسته روح زمانه را درک کند و از آن در جهت پیشرفت دادن معماری و محیط زندگی مردم بهره بگیرد. ویلیام کورتیس، منتقد بریتانیایی، می‌نویسد: «قدرت یک پارادایم تازه، دقیقاً در توانایی آن در شکل دادن به نگرانی‌های پنهان در یک دوره است». مطمئناً راجرز سهمش را دراین‌باره به‌خوبی ادا کرده است و منصفانه نیست اگر فکر کنیم ریچارد راجرز در شکل دادن به دنیایی که امروز در آن زندگی می‌کنیم نقشی نداشته است.

چند نمونه معماری از لرد ریچارد راجرز

برج اداری لندن  Lloyd’s of London:

ریچارد راجرز مخفف نام ریچارد جُرج راجرز (به انگلیسی: Richard Rogers) است. وی در تاریخ 23 ژوئیه، 1933 چشم به جهان گشود. در میان معماران مدرن سده کنونی از وی به‌عنوان یکی از جسورترین و جریان‌سازترین یاد می‌شود.
معمار 84 ساله و ساکن لندن، از سوی بنیاد هایت، در سال 2007 به‌عنوان برنده بیست‌ونهمین دوره جایزه معماری پریتزکر، معرفی شد. در بیانیه‌ای که هیئت‌داوران بیست‌ونهمین دوره جایزه پریتزکر ارائه نمودند، با اشاره به این نکته که راجرز در طول بیش از چهل ‌سال دوران زندگی حرفه‌ای برجسته خود، به‌صورت همیشگی و استوار، در پی تحقق عالی‌ترین اهداف در معماری بوده است، بیان‌شده که: «پروژه‌های برجسته‎ی وی نماینده نقاط تعیین‌کننده‌ای در تاریخ معماری معاصر هستند…».
لُرد ریچارد راجرز بدون تردید یکی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین معماران زنده‌ی دنیاست و به‌طور اخص، تأثیرگذاری او بر معماری و سیاست‌های توسعه‌ی شهری در کشورش، بریتانیا، اهمیت ویژه‌ای دارد. جایگاه او به‌گونه‌ای است که رسانه‌های عمومی بریتانیا را که نگاه کنید، معمولاً هر هفته یکی دو بار نامی از او برده‌اند؛ اما سال‌ها قبل وقتی او یک بچه‌مدرسه‌ای بود، به خاطر مشکل خوانش‌پریشی کتک می‌خورد و بیست سال بعد، در مدرسه‌ی معماری AA هم کارنامه‌اش تعریفی نداشت: «[راجرز] علاقه‌ای حقیقی و احساسی واقعی به معماری دارد. بااین‌حال، به‌شدت ازنظر ابزار ذهنی لازم برای تبدیل این احساسات به یک ساختمان خوب، با ضعف روبه‌رو است».

دوستی راجرز با معماران بزرگ

برای مدت‌ها – حتی در سال‌های اولیه‌ی تحصیل معماری – شاگرد آخر مدرسه بود تا این‌که بالاخره در همان مدرسه‌ی AA، استادش، پیتر اسمیتسون، استعداد او را کشف کرد و راجرز توانست با دریافت بورسیه برای ادامه‌ی تحصیل به دانشگاه یِیل آمریکا برود. در آنجا با نورمن فاستر جوان هم‌کلاس بود و همین باعث شد تا بعد از فارغ‌التحصیلی، به همراه او و همسران وقتشان، دفتر معماری «تیم فور» را تأسیس کنند و طی عمر کوتاه این دفتر چند پروژه‌ی کوچک در انگلستان انجام دهند. در سال‌های پایانی دهه‌ی 60 و سال‌های اولیه‌ی دهه‌ی 70 میلادی، راجرز تحت تأثیر جنبش‌های آوانگارد هنری و اجتماعی قرار گرفت و وقتی چند سال بعد با رنزو پیانو در مسابقه‌ی طراحی مرکز ژرژ پمپیدو شرکت کردند، توانست همان رویاها و آرمان‌ها را در طرحشان مجسم کند.
بااین‌وجود، در سال 1977، مرکز پمپیدو در حالی افتتاح شد که انقلابی در فرانسه رخ نداده بود، جنگ ویتنام به پایان رسیده بود و بسیاری گروه‌های آوانگارد هنر و معماری هم منحل شده بودند. در این میان، ظاهر غریب ساختمان در دل بافت تاریخی پاریس، اول خیلی‌ها را ناراحت کرد اما چیزی نگذشت که لندن هم در سال 1986 افتتاح ساختمان غریبی را که به راجرز سفارش داده بود جشن گرفت؛ ساختمان لویدز. معماری «های‌-تک» حالا یک سبک تثبیت‌شده بود.
از آن زمان تاکنون راجرز – که همواره به همکاری در معماری اعتقاد راسخ داشته– به همراه شرکا و همکارانش ساختمان‌های بسیاری در لندن و دیگر نقاط جهان برپا کرده است؛ که برخی به خاطر خودشان و باقی به خاطر آوازه‌ی راجرز اهمیت ویژه‌ای یافته‌اند.

الگوی ریچارد راجرز

راجرز علاقه زیادی به فرانک لویدرایت پیدا کرد و این علاقه به حدی بود که از او با عنوان my first god یاد می‌کند. راجرز مدتی برای Skidmore, Owings & Merrill در نیویورک کارکرد سپس، به انگلستان بازگشت تا به همراه نخستین همسرش، Su Brumwell، نورمن فاستر و Wendy Cheeseman، اولین فعالیت حرفه‌ای معماری خودش را در قالب گروهی کوتاه عمر به‌نام Team 4 که فعالیت آن تنها تا سال 1967 ادامه یافت، شروع کند. همکاری دیگر او که از سال 1971 تا سال 1978 ادامه داشت، شراکت او با رنزو پیانو در پروژه مرکز ژرژ پمپیدوی پاریس بود.
راجرز شرکتی را در لندن، در سال 1977 تأسیس کرد و در حال حاضر دارای دفاتری در بارسلون، مادرید و توکیو است. راجرز در طول سال‌های زندگی حرفه‌ای خود، موفق به دریافت تعداد زیادی از جوایز معتبر معماری و غیرمعماری شده است که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کسب مقام اشرافی در سال 1996 و ملقب شدن ایشان به لرد راجرز، همچنین مدال طلای انستیتو سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA) در سال 1985 و شیر طلایی بی‌ینال 2006 ونیز اشاره نمود.

توجه راجرز به معماری پایدار

راجرز همواره در خط مقدم جنبش معماری پایدار بوده و با طراحی ساختمان‌هایی هماهنگ و سازگار با محیط‌زیست و بهره‌مند از فنّاوری روز میزان اهمیت خود را به این موضوع نشان داده است. می‌توان با بررسی آثار او مهم‌ترین دغدغه‌های او در این معماری (معماری پایدار)، یعنی توجه به نور طبیعی و تغییرات اقلیمی و خلق ساختمان‌هایی که تا حد امکان از حداقل انرژی و نیز انرژی پاک استفاده کنند را مشاهده نمود.

در نهایت

امروز، همان‌طور که از یک معمار بزرگ انتظار می‌رود، ریچارد راجرز به آینده بسیار خوش‌بین است و معماری و شهرسازی روز را قدر می‌داند. راجرز همواره تأثیراتش ملموس و حقیقی بوده است و دست‌کم در هر دوره‌ای توانسته روح زمانه را درک کند و از آن در جهت پیشرفت دادن معماری و محیط زندگی مردم بهره بگیرد. ویلیام کورتیس، منتقد بریتانیایی، می‌نویسد: «قدرت یک پارادایم تازه، دقیقاً در توانایی آن در شکل دادن به نگرانی‌های پنهان در یک دوره است». مطمئناً راجرز سهمش را دراین‌باره به‌خوبی ادا کرده است و منصفانه نیست اگر فکر کنیم ریچارد راجرز در شکل دادن به دنیایی که امروز در آن زندگی می‌کنیم نقشی نداشته است.

چند نمونه معماری از لرد ریچارد راجرز

برج اداری لندن  Lloyd’s of London:

اجرای آن در سال 1986 به پایان رسید. ایجاد ارتباط میان درون و بی رون با استفاده از آتریوم بلندی از فلز و شیشه که سازه را غرق در نور طبیعی می‌کند، مهم‌ترین ویژگی معماری این ساختمان است.

مرکز ملی هنر و فرهنگ ژرژ پمپیدو 

مرکز ژرژ پمپیدو نام مؤسسه هنری و فرهنگی است که در سال 1977 به‌نام ژرژ پمپیدو رئیس‌جمهور فرانسه در پاریس برپا شد. این مرکز شامل موزه ملی هنر مدرن، مرکز طراحی صنعتی، اداره توسعه فرهنگی است. نمایشگاه‌های هنری و فرهنگی نیز همیشه در آن برپا است. دو ارگان مهم دیگر یعنی کتابخانه عمومی مرجع و بنیاد پژوهش و هماهنگی موسیقی و آکوستیک نیز بخشی از این مرکز است.

گنبد هزاره لندن 

یکی از بزرگ‌ترین کارهای معماری قرن بیستم که آخرین آن‌ها نیز هست معرفی شده است. این بنا که برای برگزاری جشن‌های آغاز هزاره سوم در لندن طراحی و اجرا شد، و درست در ماه دسامبر 1999 به پایان رسید با استفاده از جدیدترین فناوری سازه و معماری یعنی سیستم کابل و پوشش غشائی خلق گردیده است. گنبد هزاره ریچارد راجرز برای القاء مفهوم هزاره بود که به مناسبت دومین هزاره تولد حضرت مسیح (ع) بود سعی کرد از مفهوم گنبد که بار مذهبی و سنتی قوی‌ای دارد استفاده کند و پس از نگاه به سنت و فرهنگ این فرم را طوری در بستر فیزیکی خود قرار دهد که گویی برای همیشه در آنجا قرار داشته و بخشی از بسترش می‌باشد در عین‌حال که با استفاده از پوشش چادری و خوابیده و سیستم کابلی سعی در القاء فرم‌های نرم و منحنی نزدیک با طبیعت دارد.

برای خواندن مطالب بیشتر:
اهمیت پرزانته در معماری | چگونه طرح پیشنهادی خود را خوب ارائه دهیم؟
معماری خانه‌های یزد | سبک معماری خانه‌های یزد
پرگولا | سازه‌ای برای دورهم بودن

نویسنده: نیما قیطانی

اجرای آن در سال 1986 به پایان رسید. ایجاد ارتباط میان درون و بی رون با استفاده از آتریوم بلندی از فلز و شیشه که سازه را غرق در نور طبیعی می‌کند، مهم‌ترین ویژگی معماری این ساختمان است.

مرکز ملی هنر و فرهنگ ژرژ پمپیدو 

مرکز ژرژ پمپیدو نام مؤسسه هنری و فرهنگی است که در سال 1977 به‌نام ژرژ پمپیدو رئیس‌جمهور فرانسه در پاریس برپا شد. این مرکز شامل موزه ملی هنر مدرن، مرکز طراحی صنعتی، اداره توسعه فرهنگی است. نمایشگاه‌های هنری و فرهنگی نیز همیشه در آن برپا است. دو ارگان مهم دیگر یعنی کتابخانه عمومی مرجع و بنیاد پژوهش و هماهنگی موسیقی و آکوستیک نیز بخشی از این مرکز است.

گنبد هزاره لندن 

یکی از بزرگ‌ترین کارهای معماری قرن بیستم که آخرین آن‌ها نیز هست معرفی شده است. این بنا که برای برگزاری جشن‌های آغاز هزاره سوم در لندن طراحی و اجرا شد، و درست در ماه دسامبر 1999 به پایان رسید با استفاده از جدیدترین فناوری سازه و معماری یعنی سیستم کابل و پوشش غشائی خلق گردیده است. گنبد هزاره ریچارد راجرز برای القاء مفهوم هزاره بود که به مناسبت دومین هزاره تولد حضرت مسیح (ع) بود سعی کرد از مفهوم گنبد که بار مذهبی و سنتی قوی‌ای دارد استفاده کند و پس از نگاه به سنت و فرهنگ این فرم را طوری در بستر فیزیکی خود قرار دهد که گویی برای همیشه در آنجا قرار داشته و بخشی از بسترش می‌باشد در عین‌حال که با استفاده از پوشش چادری و خوابیده و سیستم کابلی سعی در القاء فرم‌های نرم و منحنی نزدیک با طبیعت دارد.

 برای ارتباط با کارشناسان طرح تو طرح و دریافت مشاوره، روی دکمه زیر کلیک کنید.

درخواست مشاوره

برای خواندن مطالب بیشتر:
اهمیت پرزانته در معماری | چگونه طرح پیشنهادی خود را خوب ارائه دهیم؟
معماری خانه‌های یزد | سبک معماری خانه‌های یزد
پرگولا | سازه‌ای برای دورهم بودن

نویسنده: نیما قیطانی